وب سایت شخصی مهندس فریبرز پلوئی

 پايه های رفتار خلاق (3) : راضی نبودن به دانسته های موجود 


تاكنون دو ویژگی مشترك خلاقان موفق را طی دو درس پیشین مورد بررسی قرار داده ایم. درس این هفته شامل سومین ویژگی مشترك است. حقیقت اینست كه تاكنون جنبه های بسیاری از روحیات و رفتار خلاقان شناخته شده است. ویژگی هایی از قبیل كنجكاوی، قدرت تخیل قوی، جرأت و جسارت در طرح ایده های خود، دورنگری،صراحت بیان، بذله گویی، عدم ترس از مجهولات، توسعه ی دایمی دامنه ی دانش خویش، لذت بردن از كار و فعالیت و بسیاری ویژگی های دیگری كه همه و همه در مجموعه ی خلاقان مشاهده شده است و همانطور كه قبلاً نیز گفته شد، به موقع خود مطرح شده و برای هر كدام شیوه های اجرایی ارائه خواهد شد.
طبیعی است همه ی ویژگی های مورد نظر به تمام و كمال در هر فرد خلاق وجود ندارد و هر شخص در تعدادی از آنها قوی تر و بارزتر است.
اما سه ویژگی شرح داده شده در دو جلسه قبل و این هفته، در واقع، عمومی ترین ویژگی ها بوده و تقریباً در تمامی خلاقان موفق مشترك بوده است.
تقریباً همه خلاقان در هنگام مواجهه با دانسته ها، چهارچوب ها، اصول، شیوه ها و كلاً موضوعات و مقولات از قبل تعیین شده، این درك و احساس را داشته اند كه می توان و باید آنها را تغییر داد یا گامی از آن فراتر رفت.
اگر این خواست و تمایل در انسان وجود نداشت، هیچ قانون علمی كشف نمی شد، هیچگونه بهبود و اصلاحی در شیوه های كار در زمینه های گوناگون صورت نمی گرفت و قس علیهذا . فرد خلاق همواره به دانسته ها و وضعیت های موجود به عنوان موضوعی برای تغییر و بهبود می نگرد. اساساً فرد خلاق در هر زمینه، تفكر در ساحت هایی ورای دانسته های موجود را چندان عجیب و بعید ندانسته و این كار را با شوق و علاقه انجام می دهد. آرتورسی. كلارك اندیشمند خلاق و مبدع بزرگترین داستان های علمی – تخیلی قرن حاضر و واضع ایده ارتباطات ماهواره ای در چند دهه گذشته است. او كه از جانب بسیاری صاحبنظران لقب "ژول ورن قرن بیستم" را گرفته، در این باره چنین اظهارنظر كرده است: "برای آنكه حدود امكانات را كشف كنیم، تنها راه اینست كه آنها را پشت سرگذاریم و به قلمرو غیرممكن ها وارد شویم."
حال با خود بیندیشید. اگر خود را به عنوان فرد خلاق می دانید در رفتار خود كمی غور كنید. در غیر این صورت برای یافتن افرادی با خلاقیت بالاتر در اطراف خویش جستجو كنید. آیا در میان همكاران، آشنایان یا بستگان خود شخصی را سراغ دارید كه او را خلاق تر بدانند؟ آیا آن فرد این تمایل را ندارد كه برای موارد مشخص، ایده هایی ورای وضعیت موجود آن ارائه كند؟ تاكنون راجع به چند موضوع جسارت های اورا در سیلان فكر شاهد بوده اید؟
شما اگر سعی كنید همواره این گرایش را در خود تقویت كنید، می توانید تأثیر شگرفی بر خلاقیت خود داشته باشید.
این شیوه در زمینه های گوناگونی ممكن است. از مسایل ساده آغاز می كنیم و به سطوح بالاتر می رویم.
•    در منزل : آیا نمی توان مربا را به جزء با شیوه های مرسوم پخت؟ چرا نمی توان لباسها را با روش هایی به جز روش های متداول شست و سپس خشك كرد؟ چه روش های نویی برای مبارزه با حشرات موذی می توان اندیشید و به اجرا درآورد؟ آیا نمی توان یك ماده دیگر پلیمری به دست آورد كه مقاومتی بسیار بالاتر  از 200 درجه ی سانتیگراد را بتواند تحمل كند؟ چرا نتوان درهای قفسه ها، كمدها، یخچال ها و مانند آنها را شفاف ساخت؟...
•    در علوم و تكنولوژی : آیا نمی توان مكالمات را بدون صدا و كلمات انجام داد؟ چرا خودكار باید پس از تمام شدن جوهر دیگر قادر به نوشتن نباشد؟ چرا باید همه ی فلزات هادی الكتریسیته باشند؟ آیا راهی برای سیلان یخ بدون افزایش فشار در دمای زیر صفر وجود ندارد؟ چگونه می توان به جنس لاستیكی برای چرخ اتومبیل دست یافت كه اصطكاك آن با یخ بیشتر باشد؟ چرا نباید شخصی كه برای چند دقیقه نمی تواند نفس بكشد، زنده بماند؟...
-    بنابراین : در نظر داشته باشید كه بسیاری از حقایق، موضوعات و چهارچوب ها، آخرین حد و نهایت در زمینه ی خود نیست. اگر این گرایش نبود، انسان هنوز زمین را مستوی و مركز جهان می پنداشت، بیماری ها را معلول نفرین شیطان می دانست، هیچكدام از قوانین علمی را كشف نمی كرد و .... برای خود یك برنامه كلی تنظیم كنید كه مثلاً هر هفته در یك قانون علمی شك كنید. سعی كنید فراتر را پیش بینی كنید.
•    پاسخ دهید : به نظر شما از كشفیات علمی یا ابداعات تكنولوژیكی مواردی وجود دارد كه نتوان در آنها شك كرد؟ آن موارد را نام ببرید و دلایل خود را شرح دهید.
•    اندیشه كنید: طی یك هفته ی آینده، ضمن یافتن فرصت فراغت فكری، حداقل 10 مورد را برای تفكر فراتر از آن انتخاب كرده و ایده ی خود را برای وضعیت های برتر و فراتر از آنها بنویسید. به مثالهای درس توجه كنید.

هرگونه کپی برداری از مطالب فوق، بدون ذکر نام مؤلف و سایت، غیر مجاز است و پیگرد قانونی دارد.