وب سایت شخصی مهندس فریبرز پلوئی

 خلاقيت و تغيير 

بهترین شكل دانش آنست كه توان تغییر ما را افزایش دهد.                  كنفوسیوس

مقولات بسیاری در زندگی بشر وجود دارد كه تغییرپذیر نیست. پایه های اعتقادات و اصول اولیه ی اخلاقی از مهمترین این مقولات اند. به جز این ها، بسیاری موضوعات و موارد با وجود آنكه ساخته ی دست بشر است، اما گاهی تغییرناپذیر پنداشته می شود. همه مطلعیم كه بشر هزاران سال زمین را مسطح می پنداشت. این طرز فكر و بینشی كه بر آن حاكم بود، در مسیر اثبات خویش، دلایل بسیاری نیز برای خود متصور بود و همه افراد، به ویژه دانشمندان، آن را قطعی و به عنوان یك اصل مسلم علمی، خدشه ناپذیر می دانستند. حتی نظریه ی انقلابی ابوریحان بیرونی دانشمند ممتاز ایرانی درباره كروی بودن رمین صدها سال موردتوجه قرار نگرفت تا بعداً موضوع بحث فیزیكدانانی چون كپرنیك، كپلر و گالیله واقع شد. در دوران معاصر و در قرن فعلی، علیرغم پیشرفت چشم گیر علم پزشكی و تكنیك های جراحی، عمل پیوند قلب با مخالفت های بسیاری رو به رو بود تا اینكه در دهه ی 60 میلادی نخستین عمل پیوند توسط یك پزشك جسور در افریقای جنوبی انجام شد. از آن پس در كشورها یكی پس از دیگری این كار پذیرفته شد. مخالفین این كار، به دلایل اخلاقی آن را خلاف قاموس بشریت می دانستند. حتی هم اكنون در برخی جوامع جهان هنوز این كار پذیرفته نیست.
هر نوع خلاقیت و نوآوری در درجه ی اول، یك تغییر است. این تغییر می تواند در زمینه های زیر صورت گیرد. افكار و اندیشه ها، خواسته ها (آرزوها،اهداف،...)، سیستم ها، روش ها، وسایل و ابزارها ، مواد، دانسته ها، روابط و ....
البته بحث روی مقولاتی كه می توان خلاقیت را بر آنها تسری داد، موضوع یكی از دروس آینده، در بخش "شیوه ها و تكنیك های تفكر خلاق" است. با كمی دقت به روشنی می توانید نقش خلاقیت را در تغییر هر عنصر در مقولات ذكر شده دریابید. سیر پیشرفت شیوه های "اطلاع رسانی از طریق نوشتن"، با همین محرك انجام شده است. نخستین نمونه های نوشتن از سومریان یافت شده كه در حدود 4 تا 5 هزار سال پیش این كار را روی سنگ و الواح گلی انجام می دادند.
خلاقیت مصریان باستان از حدود 4 هزارسال قبل سبب شد آنها ضمن ابداع خط هیروگلیف، به جای سنگ و گل، روی پوست حیوانات و پاپیروس بنویسند. با تغییر پوست به كاغذ، كار نوشتن بسیار آسان تر شد. به موازات آن، در خطوط گوناگون در هر جامعه با ایجاد تغییر در علایم نمادین و تصویری ابتدایی، به تدریج خطوط جدید به وجود آمد. امروزه چند دهه است كه می توان نوع دیگری از نوشتن را كه بسیار كارآتر، سریعتر، مطمئن تر و ارزانتر است یافت و آن نوشتن الكترونیكی است كه روی انواع حافظه های دائمی و موقت كامپیوتر صورت می گیرد. این تغییرات، همه وهمه منشأ عملكرد قدرت خلاقیت انسان و خواست او برای بهبود و رفع نواقص و پیشرفت بوده است.
اكنون در جهان پیرامون خویش تأملی داشته باشید. آیا می توانید سیر تغییر را در كلیه ی وسایل و اشیاء ساخته ی بشر كه پیرامون خود می بینید، بیابید؟ در مورد دانسته ها و اصول و حقایق علمی، اجتماعی و ادبی چطور؟ آیا آنها از ابتدا همین وضعیت فعلی را داشتند؟ برای آنكه بتوانید ذهن خود را بهتر به تحرك وادارید می توانید به عنوان شروع، از چنین مواردی آغاز كنید:
وضعیت جوامع (در دیدعام وكلی)، انواع وسایل نقلیه، وسایل و اشیاء ساده ای چون لیوان، كفش، پارچه و مانند آنها، شناخت گازهای تشكیل دهنده ی هوا، روش های افزایش دانش، شیوه های پختن غذاها، روش های تدریس، تكنیك های دوختن لباس،...
-    بنابراین : در مقولات گوناگون سیر تغییر را در نظر بگیرید. برای این منظور سعی كنید با بررسی و شناخت وضعیت فعلی آن، شرایط قبلی را مجسم كنید. در مقابله با مسایل و مشكلات، یك گام مهم آنست كه برداشت خود را از آن موضوعات تغییر دهید.
در صورتی كه لازم تشخیص دادید، سعی كنید نگرش خود را به آن مسایل دگرگون كنید. در این راه، از افرادی كه شما را می پذیرند ولی نگرش متفاوتی به مسایل دارند كمك بگیرید. نكات و ویژگی های موضوعاتی را كه روی آنها كار و اندیشه ی خلاقانه می كنید، برای بررسی امكان تغییر در هر جنبه یا جزء یا هر بخش آنها، به تفكیك بنویسید. سپس با فكر تغییر روی هر كدام از اجزاء، اندیشه را آغاز كنید.
•    پاسخ دهید :
o    اگر فكر می كنید"تغییر" زمینه ی خلاقیت نیست، موردی را مثال زده و دلایل خود را خلاصتاً بنویسید.
o    به جز موارد ذكر شده در این درس، حداقل 10 موضوع را ذكر كنید كه تغییر در آن ها سبب نوآوری و بهبود شده است.
•    اندیشه كنید: به یك موضوع كه برای اندیشه ی خلاق به آن علاقه یا نیاز دارید بیندیشید. حال فكر كنید كه با چه تغییراتی در كل یا در هر یك از اجزا یا جنبه های آن می توانید طرح بهتری به دست آورید. حداقل 4 مورد تغییر را بنویسید.


هرگونه کپی برداری از مطالب فوق، بدون ذکر نام مؤلف و سایت، غیر مجاز است و پیگرد قانونی دارد.